Przeżycie traumatycznego lub ekstremalnego zdarzenia dotyczy dużej części społeczeństwa. Dla niektórych jednak, przywołanie i pokonanie wspomnień związanych z takim przeżyciem jest na tyle ciężkie, że przekracza jego psychiczne możliwości – mowa wtedy o zespole stresu pourazowego (ang. posttraumatic stres disorder, PTSD). Reakcja człowieka na pojawiające się w jego życiu skrajne wydarzenia jest bardzo zróżnicowana. Podczas gdy jedni są wysoce odporni na niebezpieczne czy stresujące sytuacje, inni w tym samym czasie mogą przeżywać bardzo silne lęki i stany depresyjne. Jak rozpoznać objawy tego zaburzenia i gdzie szukać pomocy?
Co może przyczynić do powstania PTSD?
Wśród najczęściej wymienianych wydarzeń prowadzących do pojawienia się zespołu stresu pourazowego wymienia się: gwałt, molestowanie seksualne, przemoc fizyczną i psychiczną oraz przeżycie wypadku, choroby, katastrofy, wojny czy śmierci bliskiej osoby. Zespół stresu pourazowego nie zawsze pojawia się bezpośrednio po przeżyciu traumatycznego zdarzenia – pierwsze objawy mogą być zauważalne dopiero po paru tygodniach, a w skrajnych przypadkach PTSD daje o sobie znać nawet po kilku latach. Co ważne, zespół stresu pourazowego może rozwinąć się zarówno po przeżyciu jednego wydarzenia, jak i podczas wielu powtarzających się regularnie, mniej intensywnych sytuacji. W wielu naukowych artykułach przeczytać można, iż aby stwierdzić zespół stresu pourazowego objawy muszą utrzymywać się minimum miesiąc.
Najczęstsze objawy zespołu stresu pourazowego
Do najczęstszych objawów zespołu stresu pourazowego należą: powracające i uporczywe sny oraz wspomnienia związane z wydarzeniem, nadmierna czujność, brak koncentracji, wybuchy gniewu, izolacja, wzmożona drażliwość, depresja trudności z zasypianiem, poczucie wyczerpania i bezradności a nawet myśli samobójcze.
Gdzie szukać pomocy?
Na początku warto zwrócić się o pomoc do najbliższych osób. W walce ze skutkami traumatycznych przeżyć bardzo pomaga rozmowa i wsparcie bliskich. Ważne jest jednak, by wyraźnie dać do zrozumienia, czego się oczekuje – skrajna nadopiekuńczość, roztrząsanie sytuacji oraz okazywanie nadmiernego współczucia może tylko pogorszyć sprawę. Należy pamiętać, by właściwie odpowiadać na potrzeby i sygnały osoby z PTSD: wiadome jest, że na pewnym etapie każdy z nas potrzebuje czasu tylko dla siebie, by móc później otworzyć się na rozmowę z drugim człowiekiem.
Zespół stresu pourazowego to bardzo złożone schorzenie, które zdecydowanie wymaga specjalnej opieki. Poszukiwania pomocy można zacząć od wizyty u lekarza rodzinnego, który z pewnością skieruje nas do specjalisty. Można również udać się bezpośrednio do psychiatry lub psychologa, lub sprawdzić możliwości, jakie dają poradnie internetowe. W sieci istnieje wiele stron, które prowadzą videoterapię online i oferują również specjalistyczną pomoc psychologiczną i psychoterapeutyczną. Należy pamiętać, że przy PTSD bardzo ważna jest samoobserwacja i możliwie wczesna interwencja specjalisty.
